Het was augustus, in de tweede helft van de zomer. In deze tijd van het jaar vindt de show waar ik hieronder naar ga verwijzen elke dag rond 19.00 uur plaats.
Het begint allemaal met het verzachten van het licht. De warmte neemt af. Toeschouwers kijken omhoog naar de lucht en bereiden zich voor om te genieten van een van de mooiste zonsondergangen die op de planeet te zien zijn: bij het afdalen van de horizon kleurt de zon geleidelijk de wolkenvlakken die zich uitstrekken in het hemelgewelf met tinten variërend van bleekroze tot diep paars; van zachtgeel tot bijna roodoranje. Meer dan een uur lang hebben degenen onder ons die in het gezichtspunt van het hotel zaten onze camera's afgevuurd om dit wonder mee naar huis te nemen en het te koesteren.
Het genoemde hotel is momenteel het enige in San Felipe, een kleine vissershaven gelegen in een monding ten noorden van het schiereiland Yucatan.
Visserij is de basis van de economie van haar 2.100 inwoners. Al drie decennia is deze activiteit gereguleerd en vissers respecteren de gesloten seizoenen en vangen niet in broedgebieden en op plaatsen waar jonge dieren hun toevlucht nemen.
Ondanks de intense exploitatie is de zee genereus; zodra het kreeftenseizoen begint, komt bijvoorbeeld de octopusvangst binnen. Anderzijds wordt het hele jaar door op schaal gevist. Tonnen van deze producten worden opgeslagen in de koelcellen van de coöperatie om naar de distributiecentra te gaan. Het vissen op inktvissen is trouwens merkwaardig: op elke boot zijn twee bamboesperen, jimba's genaamd, geplaatst, waaraan levende Moorse krabben als aas zijn vastgebonden. De boot sleept ze over de zeebodem en wanneer de octopus de schaaldier ontdekt, komt hij uit zijn schuilplaats om te smullen. Hij krult zich over zijn prooi en trilt op dat moment de gevoelige jimba, dan tilt de visser de lijn op en bevrijdt de krab van zijn vangst door hem in zijn mand te plaatsen. Vaak kan een enkele levende krab tot zes octopussen vangen.
De mensen van San Felipe zijn warm en vriendelijk, net als iedereen op het schiereiland. Ze bouwen hun huizen met buxus, chacté, sapote, jabín, enz., Geschilderd in felle kleuren. Ongeveer 20 jaar geleden waren huizen gemaakt van ceder- en mahoniehout, alleen verfraaid met vernis die de prachtige nerf benadrukte. Helaas zijn er nog maar weinig overblijfselen van deze constructies, aangezien de orkaan Gilberto die San Felipe op 14 september 1988 trof, letterlijk de haven overspoelde. De moed en vastberadenheid van de inwoners zorgden ervoor dat San Felipe herboren werd.
Momenteel verloopt het leven in San Felipe op rolletjes. Jongeren komen samen om na de zondagsmis sneeuw te drinken op de promenade, terwijl ouderen gaan zitten om te kletsen en naar de weinige toeristen te kijken die de plaats bezoeken. Deze rust verandert echter in feestvreugde wanneer de beschermheilige festiviteiten ter ere van San Felipe de Jesús en Santo Domingo arriveren, respectievelijk van 1 tot 5 februari en van 1 tot 8 augustus.
Het feest begint met de "alborada" of "vaquería", een dans met een band in het stadspaleis; De vrouwen zijn aanwezig met hun mestiezenpakken, rijkelijk geborduurd, en de mannen vergezellen hen in een witte broek en “guayabana”. Bij deze gelegenheid wordt de jonge vrouw gekroond, die acht dagen lang de koningin van het gezelschap zal zijn.
De volgende dagen worden de "gilden" georganiseerd, na een mis ter ere van de patroonheilige, en met een band gaan ze in processie door de straten van de stad, van de kerk naar het huis van een van de deelnemers waar een schuur is gebouwd met zinken dak. Dan vertrekt hij, eet en drinkt bier. De vakbonden nemen deel in de volgende volgorde: dageraad, jongens en meisjes, dames en heren, vissers en ten slotte boeren.
In de namiddag zijn er stierengevechten en "charlotada" (clowns die vechten tegen vaarzen), allemaal geanimeerd door de gemeentelijke band. Aan het eind van de dag verzamelen de mensen zich in een tent met licht en geluid waar ze dansen en drinken. Op de slotavond wordt de dans geanimeerd door een ensemble.
Omdat het in een monding ligt die wordt afgebakend door mangrove-eilanden, heeft San Felipe geen echt strand; de uitgang naar de Caribische Zee is echter snel en gemakkelijk. Aan de kade zijn er motorboten voor bezoekers, die in minder dan vijf minuten de 1.800 m lange riviermonding oversteken die uitkomt op de turquoise zee, het witte zand en de eindeloze schoonheid. Het is tijd om van de zon en het water te genieten. De boot brengt ons dichter bij de grootste van een reeks eilandjes, waarvan het zand wit en zacht is, fijn als talk. Een korte wandeling langs de kust brengt ons naar de brakke lagunes in de laaglanden tussen eiland en eiland, half verborgen door vegetatie. Daar kwamen we een waarlijk vertoon van dieren in het wild tegen: watersnip, meeuwen, reigers en reigers die in het slib spetteren op zoek naar krabben of "cacerolitas", kleine vissen en weekdieren. Plots rijst er een verrassing voor onze gefascineerde ogen: een zwerm flamingo's vliegt over, zachtjes glijdend en krijsend in een klauteren van roze veren, gebogen snavels en lange benen op het stille water. Deze prachtige vogels hebben hier hun leefgebied, en in de lage siltige bodem die de eilandjes omringt, voeden ze zich en planten ze zich voort, spetterend met hun prachtige roze kleur het prachtige turkoois van het water, omlijst door het levendige groen van het bos onder het mangrovemoeras.
Een bezoek aan San Felipe is een geschenk voor de ogen, verzadigd zijn met schone lucht, stilte en helder water; geniet van de smaak van kreeft, slak, octopus ... Laat je strelen door de intense zon en voel je welkom door de mensen. Iedereen keert verfrist naar huis nadat hij op zo'n plek is geweest, in contact met deze praktisch maagdelijke wereld ... Zijn er niet velen die wensen dat ze voor altijd konden blijven?
Bron: Onbekend Mexico nr. 294 / augustus 2001
